Sau khi sinh người mẹ cần ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như: mộc nhĩ đen, táo đỏ, gan động vật, đường đỏ, các chế phẩm từ đậu.
- Bổ sung vitamin:
Các mẹ cần bổ sung thêm nhiều loại thực phẩm giàu vitamin như: cà chua, các loại đậu, rau cải, củ cải,... vào trong thực đơn hằng ngày của mình nhé.
- Bổ sung nhiệt lượng:
Các mẹ có thể ăn các loại thực phẩm giàu nhiệt lượng như: gạo, ngô, thịt dê, thịt lợn nạc, thịt bò…
- Bổ sung protein:
Protein giàu acid amino, có tác dụng tốt để khôi phục các cơ quan, tổ chứa trong cơ thể. Đối với phụ nữ mới sinh thì mỗi ngày tiết sữa sẽ tiêu hao mất 10 – 15g protein, vì thế nhu cầu về protein của người mẹ mới sinh luôn luôn cao, mỗi ngày cần hấp thu khoảng 90 - 100g protein.
Các mẹ nên ăn thêm trứng gà, các loại thịt, cá, chế phẩm từ đậu… Đây là những thực phẩm giàu protein.
- Bổ sung chất béo:
Việc bổ sung chất béo là rất quan trọng đối với phụ nữ mới sinh, vì nếu mỗi ngày hấp thu lượng chất béo dưới 1g thì sẽ giảm hàm lượng chất béo có trong sữa mẹ, như vậy sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho con bú, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh.
Một số loại thực phẩm giàu chất béo mà các mẹ không nên bỏ qua: gà, giò heo, cá,...
- Bổ sung canxi:
Người mẹ mới sinh mỗi ngày sẽ tiêu hao khoãng 300mg canxi, nếu lượng canxi không được cung cấp đầy đủ cho cơ thể thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ và trẻ sơ sinh.
Vì vậy, trong thời gian cho con bú, tốt nhất các mẹ nên ăn những loại thực phẩm giàu canxi như: Tảo tía, sữa bò, rong biển, vừng đen,... để bổ sung lượng canxi cần thiết cho cả mẹ và bé nhé.
Chú ý: Mẹ nên ăn các thức ăn giàu chất dinh dưỡng đạm, đường, chất sắt, rau củ nấu chín... Những bà mẹ có cơ địa sẹo lồi cần tránh ăn các loại thực phẩm dễ gây dịứng và làm đầy vết thương nhanh như: Thịt gà, thịt bò, hải sản, rau muống.
Giấc ngủ
Trẻ sơ sinh sẽ ngủ khoảng 20 giờ mỗi ngày nhưng đó lại là những giấc ngủ ngắt quãng, mỗi giấc ngủ có thể kéo dài từ 1 – 4 giờ.
Hãy tranh thủ ngủ cùng bé khi bé đang "say sưa" dù công việc có bận rộn đến thế nào các mẹ nhé. Tuy nhiên, nếu bạn là người rất khó ngủ và không thể ngủ ngắn như vậy được thì hãy nhờ người thân trông nom bé và dành cho mình một giấc ngủ vào một thời điểm nào đó thực sự thuận lợi trong ngày.
Sản phụ không nên cố ôm đồm tất cả mọi việc mà hãy chia sẻ với những người xung quanh, đặc biệt là người chồng. Đừng cố gắng đến kiệt sức mà hãy biết giữ gìn sức khỏe của mình để chăm sóc con một cách tốt nhất nhé.
Nên bố trí giường ngủ ở nơi thoáng khí và yên tĩnh. Không nên dùng các loại thuốc ngủ tân dược như Seduxel, Gardenal… để trị chứng mất ngủ đối với các bà mẹ thường xuyên bị mất ngủ hoặc mất ngủ kéo dài, vì các thuốc này đều tiết ra sữa ảnh hưởng không tốt đến trẻ.
Để sản phụ dễ ngủ, có thể ăn hạt sen, củ sen hầm với thịt, uống trà tâm sen hoặc dùng các loại thảo dược có tác dụng an thần, dễ ngủ.
Vệ sinh cơ thể
Sau sinh, sản phụ sẽ thấy có nhiều sản dịch. Đây chính là máu ra sau sổ rau. Thường trong giờ đầu sau đẻ, lượng máu có thể lên đến 100ml, lúc này sản phụ nên đóng bỉm to. Những ngày sau đó có thể dùng băng vệ sinh bình thường và nên thường xuyên thay rửa.
Nếu thấy lượng máu ra quá nhiều, quá nhanh, sản phụ cần báo ngay cho bác sĩ để tránh nguy cơ bị băng huyết. Nếu sinh xong, sản phụ thấy rất ít hoặc không có sản dịch thì cũng nên lưu ý bởi nếu dịch không thoát ra được, tử cung khó co lại dễ gây nhiễm trùng hậu sản, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng huyết.
Vệ sinh vùng âm hộ ít nhất là 3 lần/ngày vào sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ. Nếu sản dịch ra nhiều, sản phụ nên vệ sinh nhiều lần hơn. Các loại băng, giấy vệ sinh, khăn, nước rửa cũng phải sạch sẽ, tốt nhất nên dùng nước đun sôi để nguội hoặc nước ấm. Có thể dùng dung dịch vệ sinh sát khuẩn pha loãng để rửa. Sau khi rửa xong thì dùng khăn thấm cho khô…
Sản phụ có thể tắm gội toàn thân 3 - 4 ngày sau sinh. Khi tắm, nên tắm nhanh từ 5 - 10 phút, không nên tắm trong bồn hay trong chậu (đặc biệt là không nên ngâm mình trong nước). Phòng tắm phải kín gió và nên tắm bằng nước ấm dù ngoài trời nóng hay lạnh. Tắm xong phải lau khô người thật nhanh và mặc quần áo kín cổ, tay chân.
Cũng từ 3 - 4 ngày sau sinh, sản phụ có thể gội đầu nhưng nên gội nhanh và lau đầu cho nhanh khô, tốt nhất là dùng máy sấy để sấy khô tóc. Không tắm gội cùng lúc, nên tắm tầm 9 - 10 giờ sáng rồi gội đầu vào buổi trưa hoặc xế trưa để tránh phải tiếp xúc lâu với nước, tránh bị chóng mặt và có thể té ngã do phải vận động nhiều và cúi đầu lâu.
Nhiệt độ và độ ẩm thích hợp cho bé sơ sinh và trẻ nhỏ là bao nhiêu?
+ Nhiệt độ: (16-25) độ
+ Độ ẩm: (40-60)%
Sau khi sinh, người mẹ và bé sơ sinh cần được giữ ấm thật tốt. Tuy nhiên, không nên sử dụng than để giữ ấm vì khí thải khi đốt than sẽ dễ gây ngộ độc cho cả mẹ và bé, nhất là khi ở trong buồng kín. Hơn nữa, sử dụng than có thể làm bé bị bỏng do không thể điều chỉnh được nhiệt độ của than.
Sản phụ sau sinh nằm trong phòng quá kín cũng như mặc thật nhiều quần áo có thể gây bất lợi cho cả mẹ và bé.
Bên cạnh đó, cả mẹ và bé đều cần được tắm nắng mỗi ngày để giúp cho cơ thể mẹ phục hồi sức khỏe và giúp bé mau phát triển. Tốt nhất là mẹ và bé nên tắm nắng trước 8h, và không nên tắm nắng quá 30 phút.
Lưu ý không nên tắm nắng sau cửa kính vì kính ngăn cản sự thâm nhập của tia tử ngoại. Các nhà khoa học cũng đã chứng minh rằng, tia tử ngoại có tác dụng khử trùng, vì vậy nên để ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào phòng mỗi ngày.
Tuy nhiên, cơ thể người phụ nữ sau sinh rất yếu, sức đề kháng cũng kém hơn bình thường. Do đó, không nên hoạt động mạnh và cần chú ý giữ ấm hơn bình thường. Nhiệt độ lý tưởng cho cả mẹ và bé trong phòng ngủ là 25 độ C.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khi trẻ đã biết trở mình, trẻ thường hay đá chăn trong khi ngủ mỗi khi nhiệt độ trong chăn trở nên quá nóng sẽ làm cho trẻ thấy khó chịu. Cũng chính vì thế mà các bé thường dễ bị lạnh vào buổi đêm. Còn đối với những bé chưa có khả năng tự mình trở mình hay đạp chăn thì nếu thấy khó chịu trẻ thường hay khóc để thông báo rằng bé đang cảm thấy khó chịu.
Nhiệt độ và độ ẩm an toàn cho trẻ là bao nhiêu?
Để các bé nhà bạn có 1 giấc ngủ ngon thì nhiệt độ trong phòng nằm trong khoảng từ 16- 24 độ C, ở nhiệt độ này các bé sẽ không bị nóng hay đổ mồ hôi , bé sẽ có giấc ngủ ngon hơn. Đặc biệt nếu trong phòng bé có sử dụng điều hòa thì bạn cũng không nên tin tưởng vào đồng hồ hiển thị trên máy điều hòa mà bạn nên mua dụng cụ đo nhiệt độ và độ ẩm để biết chính xác hơn về nhiệt độ trong phòng bé.
Bạn tự hỏi khoảng nhiệt độ đó trẻ có phải sẽ bị lạnh hay không? Nhưng đừng lo lắng, bạn nên biết rằng thân nhiệt trẻ em vốn dĩ cao hơn người lớn, bởi các quá trình chuyển hóa chất của trẻ nhỏ diễn ra mạnh mẽ hơn so với người lớn, uá trình thở của bé cũng diễn ra nhanh hơn , tim đập nhiều hơn vì thế sẽ sản nhiệt nhiều hơn.
Đối với người lớn, nếu bạn cảm thấy hơi lạnh khi cho tay vào trong chăn thì đây chính là nhiệt độ lý tưởng cho giấc ngủ của các bé.
Ngoài ra bé còn phải đắp chăn, khi đó giữa cơ thể bé với mặt trong của chăn sẽ hình thành một khoảng không nhỏ. Ở tại khoảng không này sẽ duy trì nhiệt độ và độ ẩm được gọi là “khí tượng trong chăn”. Nhiệt độ lý tưởng trong không gian này ở mức 33 độ C và độ ẩm ở mức 50%, ở nhiệt độ và độ ẩm đó bé sẽ có được giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Độ ẩm phòng của trẻ nhỏ nằm trong khoảng 40%~60% là rất tốt cho sức khỏe của trẻ nhất, bở tại môi trường độ ẩm như thế các loại vi khuẩn khó có thể phát triển. Hiện nay tại các bệnh viện lớn, quy mô hiện đại ở tại nước ngoài người ta luôn duy trì độ ẩm không khí ở mức 55%.
Lời khuyên cho các bậc cha mẹ muốn con mình có một giấc ngủ hoàn hảo
Nếu trẻ nằm máy điều hòa với nhiệt độ quá thấp thì độ ẩm trong không khí cũng càng thấp , có thể làm teo nhầy mũi – họng những thứ vốn có tác dụng bảo vệ, sẽ dẫn đến việc bé dễ bị viêm hô hấp, viêm phổi hơn, đặc biệt là đối với các máy điều hòa không thường xuyên được vệ sinh. Lời khuyên cho các bậc cha mẹ là nếu sử dụng điều hòa nên vệ sinh máy lạnh 3-6 tháng / lần.
Thông thường các bậc cha mẹ thường hết sức e ngại khi cho các bé sử dụng máy điều hòa sẽ dẫn đến trẻ của bạn dễ bị viêm hô hấp nhưng chính điều đó là lí do khiến cho trẻ bị nóng và ra mồ hôi nhiều và bị rôm sẩy, điều đó là không nên.
Vì thế khi trẻ đi ngủ, bạn nên cho con mặc một chiếc áo cộc tay có độ thoáng khí và hút ẩm cao, sau đó mặc thêm một chiếc áo dài và quần dài bên ngoài, và nên mặc cho con một chiếc đai giữ ấm bụng.
Không nên mặc quá nhiều lớp áo cho con vì dù là vào mùa đông bé cũng dễ có thể bị nóng đổ mồ hôi, không nên đi nguyên tất khi ngủ cho con bởi vì điều đó sẽ khiến lòng bàn chân của bé dễ bị quá nóng và không thể tản nhiệt khiến con bạn cảm thấy khó chịu.
Trẻ nhỏ thường đổ mồ hôi vì thể bạn cẩn phải giữ cho chăn đệm của bé luôn được thông thoáng, phải thường xuyên phơi chăn, đệm dưới nắng và thay vỏ chăn, ga để tránh độ ẩm trong chăn tăng cao.
Điều chỉnh nhiệt độ trong phòng trẻ và đổi loại chăn phù hợp cho trẻ
Nhiệt độ phòng dưới 10 độ: Đắp chăn lông và trải một chiếc chăn nỉ dưới người bé.
Nhiệt độ phòng khoảng 15 độ: Đắp chăn lông cho trẻ
Nhiệt độ khoảng 20 độ: Chăn lông mỏng hoặc chăn nỉ mỏng làm bằng sợi bông
Nhiệt độ trên 22 độ: Chăn vải mỏng hoặc khăn mềm
Không nên đắp quá nhiều chăn cho trẻ bởi đó chính là nguyên nhân trẻ hay đá chăn hoặc dễ ngạt thở. Bởi vậy nếu trong trời lạnh, nhiệt độ trong phòng xuống quá thấp, thay vì tăng số chăn đắp cho trẻ, bạn nên trải thêm cho trẻ một chiếc chăn nỉ bên dưới và đổi chiếc đệm dày hơn. Đừng bọc con quá nhiều lớp.
Nên thường xuyên kiểm tra vùng bụng , cổ và lưng cho trẻ , đây là những vị trí kiểm tra thân nhiệt của trẻ tốt nhất. Nếu trẻ bị nóng quá dây đổ mồ hôi , hãy bỏ bớt chăn mền và kiểm tra lau mồ hôi cho trẻ, và sau đó nên kiểm tra lại lần nữa.
Đối với những ngày nắng ấm muốn cho không khí thoáng đãng bạn nên kéo rèm cửa và mở 1 cái cửa sổ trong phòng bé. Những ngày rất nóng , nếu muốn bật quạt điện hãy nhớ để cách xa nơi bé nằm để gió thoảng , không hướng trực tiếp quay vào bé.
Không bao giờ được đặt vật có nhiệt độ cao như bình nước nóng, bình giữ nhiệt, quạt sưởi, lò sưởi ở gần nơi trẻ năm khi thời tiết rất lạnh.
Đối với phòng sử dụng điều hòa, do máy điều hòa sẽ tự ngắt khi nào nhiệt độ phòng đạt mức giá trị cài đặt, nhất là trong điều kiện thời tiết mưa, nhiệt độ xuống thấp, máy điều hòa thường xuyên ngắt hoặc chúng ta tắt đi, khi đó độ ẩm tăng cao nhất là đối với khu vực miền bắc nước ta… Vì vậy bên cạnh những chiếc máy điều hòa, máy bơm khí trong các gia đình việc trang bị thêm một chiếc máy hút ẩm là điều hết sức cần thiết để duy trì độ ẩm trong phòng ngủ của các bé để luôn duy trì cho các bé một môi trường ngủ thoải mái nhất. Ngoài ra những chiếc máy hút ẩm không khí hiện nay có thêm chức năng làm khô giúp bạn hong khô được quần áo, chăn ga cho bé nhất là trong những ngày thời tiết nồm khó chịu.
Chăm sóc bầu vú
Khi mang thai ở 3 tháng cuối, thai phụ đã bắt đầu có sữa non. Sinh xong khoảng 2-3 ngày, thai phụ sẽ có sữa trưởng thành.
Có nhiều người sẽ thấy vú cương cứng và nhầm là bị tắc tia sữa. Thực ra, hiện tượng này sẽ hết sau vài lần bé bú.
Đừng vì thấy sữa mẹ chưa về mà cho bé bú bình ngay, dẫn đến sau này bé không quen bú mẹ, khiến mẹ tức sữa, con không bú và sẽ gây tắc thật.
Ngoài ra, để giảm đau tức, các bà mẹ nên đứng tắm dưới vòi hoa sen, mát-xa nhẹ nhàng và bóp nhẹ ở quầng nâu của vú.
Nếu đau quá, bạn có thể dùng đèn hồng ngoại chiếu mỗi bên nửa tiếng kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng. Nếu đau núm vú do bé bú, rứt, chị em có thể dùng núm vú giả để hỗ trợ.
Vận động nhẹ nhàng
Sau khi vết thương đã lành và ổn định, các mẹ nên vận động, massage thư giãn, xoa bóp tay chân với liều lượng thích hợp, vừa phải để đẩy hết sản dịch ra ngoài, giúp khí huyết lưu thông, giúp ăn ngủ tốt hơn. Nhưng nếu mẹ sinh mổ thì vẫn cần từ 4 - 6 tuần sau sinh mới được tập luyện trở lại.
2. Cách xử trí những khó chịu thường gặp sau sinh
Đau hậu sản, bàng quang, chảy máu... là những vấn đề thường gặp nhất sau khi sinh. Chúng khiến các mẹ khó chịu, đau nhức và mệt mỏi. Dưới đây là một số biện pháp xử trí giúp các mẹ giảm bớt những lo lắng này:
Đau hậu sản
Mẹ có thể bị đau quặn ở bụng, nhất là những khi cho con bú, do tử cung có thắt để trở lại kích cỡ như trước khi có thai. Đây là một dấu hiệu tốt cho thấy cơ thể mẹ đang trở lại trạng thái bình thường. Các cơn đau này có thể kéo dài nhiều ngày. Trong trường hợp co thắt mạnh, một liều thuốc giảm đau nhẹ như paracetamol có thể khiến các mẹ dịu cơn đau.
Bàng quang
Đi tiểu nhiều hơn trong những ngày đầu là bình thường vì cơ thể thải đi nước dư tích lại trong khi có thai. Tiểu tiện lúc đầu có thể khó khăn vì đau, tuy nhiên mẹ nên cố đi tiểu sau sinh càng sớm càng tốt. Mẹ nên đứng dậy và đi lại cho để làm cho dòng tiểu mạnh hơn. Nếu có vài mũi khâu thì nên xối nước ấm khi đi tiểu để đỡ rát.
Chảy máu
Mẹ có thể chảy máu âm đạo trong bất cứ thời điểm nào từ 2-6 tuần sau khi sinh. Triệu chứng này có thể ngưng nhanh hơn nếu mẹ cho bé bú sữa mẹ. Chất sản dịch màu đỏ tươi có thể sẽ ra nhiều lúc đầu, nhưng qua ngày kế tiếp sẽ giảm đi và dần dần chuyển sang màu nâu nhạt. Thường dịch bài tiết này tiếp tục ra cho đến kỳ kinh đầu tiên. Và việc mẹ cần làm là dùng những tấm lót băng vệ sinh thấm chất dịch tiết ra, không nên dùng băng vệ sinh bên trong âm đạo vì có thể gây nhiễm trùng.
Táo bón
Đây là triệu chứng thường gặp nhất sau sinh. Biện pháp hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng này là uống nhiều nước, ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi và rau. Một số cách khác như đi dạo, tập bài tập Kegel, tránh căng thẳng và sử dụng các chất làm mềm phân cũng giúp cải thiện tình hình. Ngoài ra, nhai kẹo cao su để kích thích phản xạ tiêu hóa cũng là một mẹo hay cho các mẹ.
3. Đừng quên chăm sóc làn da và vóc dáng
Sau sinh, sản phụ cần chú trọng chăm sóc làn da với vóc dáng. Để da đẹp, dáng xinh, mẹ có thể áp dụng phương pháp như sau:
Đối với làn da: Sau khi sinh xong 10 ngày, mẹ bắt đầu thoa nghệ tươi được hạ thổ trong vòng 01 tháng. Sau đó thoa cao bí đao và mặt nạ hồng hoa với nghệ và dầu oliu, mật ong và dầu dừa.
Đối với bụng: Thì mình nằm muối gừng và ngải cứu
Đối với sản dịch bên trong: mẹ nên uống thêm tinh nghệ và mật ong.
4. Những điều sản phụ nên tránh
- Người mẹ có thể ăn theo khẩu vị thường ngày nhưng không nên ăn mặn, tránh các gia vị có mùi nồng cay có thể ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ khiến trẻ chê không bú như hành, tỏi, tiêu, ớt…
- Hạn chế ăn đồ lạnh, hải sản trong 6 tuần đầu sau sinh.
- Nên tránh các thức uống có cồn và chất kích thích.
- Tránh hút thuốc, uống rượu, dùng thuốc xổ, kháng sinh và các loại thuốccó thể qua sữa mẹ. Nếu mẹ tiếp xúc với chất độc (thuốc trừ sâu, rượu, thuốc lá, hơi chì…) hoặc dùng các loại thuốc có trọng lượng phân tử nhỏ (chloramphenicol, nitrofurantoin, sulfonamide, tetracycline, thuốc chống ung thư, nội tiết tố…) các chất này có thể từ máu mẹ vào sữa và gây ngộ độc cho trẻ.
- Nên tránh áp dụng chế độ kiêng giảm cân trong thời kỳ cho con bú, bởi vì có nguy cơ lượng các chất dinh dưỡng trong sữa không đủ, khiến trẻ thiếu chất, chậm phát triển.
- Ngồi nhiều để cho con bú: Cơ thể người phụ nữ vừa mới sinh còn yếu, xương cốt vừa phải trải qua một trận “tập dượt” khá nặng nên chưa thể trở lại ngay trạng thái bình thường. Nếu ngồi nhiều sẽ dễ mắc chứng đau lưng kinh niên và khiến cho tử cung có thể bị sa.
- Dùng bông gòn nhét vào tai trong thời gian dài: Các mẹ có thể sẽ dần mất đi khả năng lắng nghe và cảm thấy rất ù tai với tiếng động xung quanh nếu nhét bông gòn vào tai trong thời gian dài.
- Nằm gác chéo hai chân lên nhau để âm đạo khép lại: Tư thế này ngăn sản dịch thoát ra ngoài, không tốt cho sản phụ. Tư thế nằm đúng là duỗi thẳng, hai chân khép sát vào nhau.
- Đốt than sưởi: Tuyệt đối không nên đốt than trong phòng vì khí than có thể gây ngạt thở và ngộ độc não.
- Ngại “gần gũi” chồng: Nhiều phụ nữ từ khi có con do quá mải chăm sóc con mà xao nhãng “chuyện ấy” với chồng là điều không nên, vì hậu quả của nó đôi khi rất khó lường.
nên đốt than trong phòng vì khí than có thể gây ngạt thở và ngộ độc não.- Ngại “gần gũi” chồng: Nhiều phụ nữ từ khi có con do quá mải chăm sóc con mà xao nhãng “chuyện ấy” với chồng là điều không nên, vì hậu quả của nó đôi khi rất khó lường.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét